پاسخ هایی که اکثر اندیشمندان به پرسش ماهیت خاص اثر هنری داده اند، به رغم تنوع ظاهریشان، دارای برخی جنبه های مشترک نیز هست. این اشتراک یا توافق، صرفاً در تاکید بر بدون کارکرد، بدون غرض و بلاعوض بودن هنر نیست؛ بلکه از این مهمتر در میل یا خواست جاه طلبانه کشف یک ذات فراتاریخی یا غیر تاریخی است. نقدی که از منظر جامعه شناسی به متفکران ناب گرا وارد است، در همین بینش است، اینکه آنها تجربه خود یعنی تج...

در این مقاله نظریه های موجود در حوزه جامعه شناسی هنر و ادبیات با دیدگاهی انتقادی مورد بررسی قرار گرفته است. موضوع اصلی مقاله حول محور جبریت اجتماعی هنر و ادبیات دور می زند. نظریه جبریت اجتماعی هنر با توجه به مسئله شاهکارهای هنری و موضوع هنر ناب مورد نقد قرار گرفته است. در نهایت نتیجه گیری مقاله در جهت تأیید این مطلب که هنر اگرچه تحت تأثیر شرایط وجودی جامعه معاصر خودش قرار دارد و نشان آن شرایط ر...

این نگارش و پژوهش، به ابعاد تازه ای از مفهوم مخاطب نظر داشته است؛ تلاش برای رفع کاستی های موجود در تعریفِ رایج از مخاطب- که ریشه در بدبینی مدرنیسمِ اولیه از فرهنگ توده ای داشت- به مرور، فضا را برای طرحِ جدی موضوع مخاطب باز کرد. در هنرهای تجسمی، این رویکرد، خاستگاه تازه ای از هنرها شد که تلویحا، مخاطب را نه محصول و نتیجه ی اثر هنری، بل سرچشمه و منشاءِ آن می انگارند. بر این اساس، ضمن بررسی جایگاه مخا...

هنرمندان نوآور نیاز به نهادهایی دارند که آفرینش های نوآورانه آن ها را حمایت کند؛ آن ها با فعالیت های جمعی، جهت تأسیس اجتماعات، گروه ها و انجمن های هنری به این تأیید، تثبیت و حمایت دست می یابند. اما فعالیت های جمعی در هنر مدرن با موانعی مواجه است؛ موانعی همچون انزواگزینی رومانتیک هنرمندان و حاشیه نشینی آنان در ساختار جامعه که از مشارکت آن ها در فعالیت های جمعی می کاهد. از این رو در مقاله حاضر به...

هدف هنرمنداز آفرینش اثر هنری انتقال پیامی است که وی با استفاده ازعناصربصری در غالب نقاشی به انجام آن می پردازد. در این فرایند ، مطلوب هنرمند درک پیام از سوی مخاطب است. مخاطب اثر تنهازمانی قادر به درک اثر هنری می شودکه اثرهنری قابلیت برقراری ارتباط با مخاطب را داشته باشد.ارتباط برقرار کردن مخاطب بااثر ودرک و دریافت محتوای اثر،رابطه ای دو سویه است ،که عمق این ارتباط به عواملی چون قدرت فنی و فکری ...

استفادۀ منصفانه یکی از نظریات حقوقی رایج در نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری برای تأمین نیاز جامعه در دسترسی آزادانه به آثار علمی، ادبی و هنری است. نظریۀ یاد شده در کشورهای حقوق عرفی سال هاست که با فراز و نشیب های فراوانی روبه رو بوده است و می تواند به عنوان معیاری قابل تأمل برای دیگر کشورها نیز مطرح باشد. نگارندۀ این مقاله تلاش می کند با روش تحلیلی- توصیفی به بررسی و مطالعۀ این نظریه پرداخته، آن ر...

هر اثر ادبی ای برآمده از اندیشۀ مخیل و احساس لطیف انسان است و آفرینندۀ آن که ذاتاً موجودی اجتماعی است، خواه ناخواه از جامعۀ خود متأثر می گردد و جلوه های گوناگونی از فرهنگِ بسترِ زیستی خود را در آثار خویش بروز می دهد. رابطۀ تنگاتنگ ادبیات با جامعه چنان است که می توان با نگریستن به یک اثر، به اطلاعات گوناگون و مفیدی در باب جامعه شناسی یک منطقه دست یافت. منوچهر آتشی، بسیاری از عناصر بومی جنوب را وارد...